‘Sosyal medya şirketleri, ABD’yi bile korkutuyor’

‘Sosyal medya şirketleri, ABD’yi bile korkutuyor’

‘Sosyal medya şirketleri, ABD’yi bile korkutuyor’

T24 muharriri Nebil, Google, Facebook, Twitter, Amazon, Microsoft, Apple üzere şirketlerin devletleri tehdit eden güce kavuştuklarını yazdı…

Nebil’in “Sosyal medya şirketleri, ABD’yi bile korkutuyor” başlıklı yazsısından kıymetli bir kısım;

Bunu son 5-6 yıldır konuşuyoruz; internet devleri, hudut tanımayan yapıları, ödemedikleri vergiler ve her işe el atmaları münasebetiyle tekelleşmeleri sayesinde, olmaması gerektiği kadar büyüdüler. Daha evvel daima yazdık, çıkarları en büyük 10 ülkenin gerisinden sıralanacak seviyeye geldi. Tarihteki Roma, Moğol, Osmanlı İmparatorlukları üzere kıtalararası imparatorluklar ve sonrasındaki krallıklar çağı, 19 yüzyılın sonunda, 20.yüzyılın başında sona erdi. Uygulaması başarılı ya da değil, demokrasi ve sosyalizm çağı 20.yüzyılı yönetti. Lakin 21.yüzyılda yavaş yavaş “Şirket krallıklarına”na giriyoruz üzere gözüküyor.

“Silikon Vadisi Psikopatları”

Bunlar yeni kuşak krallıklar. O denli ki, öteki şirketleri satın alarak ya da yok ederek, çabucak her alana el attılar. 2010’larda Google’un Intern sineması bize “bir İnsan Kaynakları Cenneti” anlatırken, 5 yıl geçmeden, cehennem gözüktü. Çalışanların sendikalaşmasını engellemek için firmalar kiralanmaya başlandı. Elon Musk gibisi CEO’ları ise, kabalıkları ve acayiplikleri ile “Silikon Vadisi Psikopatları” kitabını haklı çıkarır hale geldiler.

Yeni jenerasyon krallıklar artık ülkelerin de idarelerini tehdit ediyor
Google’un arama motorunu inceleyen ABD North Carolina Üniversitesi araştırmacılarından Prof.Francesca Tripodi, “Propagandacıların Başucu Kitabı (The Propagandists’ Playbook)” isimli kitabında şöyle uyarıyor;

“Google kendine nazaran bu tıp bir yaklaşım gösterirken, ekseriyetle demokratik iştiraki engelleyen, temelsiz savları doğrulayan ve hatta bu durumu palavraları yaymak için manipüle edenlerin işine yarayan bir duruma dönüşüyor.”

Google ve Facebook’tan hükümete tehdit

Cambridge Analytica olayı bir yana Facebook’un hala kime ne gösterdiğini, göstermediğini bilemiyoruz.

Google ve Facebook, kendilerinden listelediği basın kanalları için ödeme isteyen Avustralya’lı kullanıcıları kullanarak, hükümeti tehdit etmeye kalktılar. Lakin Avustralyalı kullanıcılar sağduyu gösterince, geri adım attılar. Bugün dünyada gazeteciliğin geriye gitmesinin, reklam gelirlerinin 10 kat azalmasının temelinde, reklam musluğunu elinde tutan bu internet devleri var.

Diğer yandan son günlerde ülkemizde Google ve Wikipedia’nın birlikte yarattıkları ve ortadan geçen 2 haftaya karşın hala bir açıklama getirmedikleri, sorumlularını ortaya koymadıkları Ekrem İmamoğlu konusundaki dezenformasyonu da unutmuş değiliz.

Özetle bu firmaların yarattığı karışıklık gitgide berbata gidiyor. Bu türlü devam ederse, Google, Facebook, Twitter, Amazon, Microsoft ve Apple tarafından yönetilen, yalnızca onların şirketlerinde çalışan, onların istediği oyları veren, onların verdiği müsaadeler çerçevesinde yaşayan hale dönüşeceğiz.

Amerika para ve bilgileri ellerinde tutan bu şirketlerle artık başa çıkamıyor

Amerikalı Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, son birkaç yıldır bu mevzuyu soruşturuyorlar lakin çözemiyorlar. Zira farklı açıdan bakıyorlar. Gerçi deneyimleri var; bu çeşit monopolleşme önlerine 20.yüzyılın başlarında tütün, tren yolu, çelik, sonlarında ise telekom (AT&T) ve yazılım (Microsoft) konusunda gelmiş. Yüzyılın başında başarmışlar. Ancak yüzyılın sonunda başaramamışlar. Bugün 21.yüzyılda ise, Amerikan kongresi bu devlerin ne iş yaptığını, nasıl para kazandığını vsvs anlamak için 5-6 yıldır uğraşıyor (dinozor oldukları için de Z Jenerasyonu Demokratlara Bile Makus Bakıyor).

“Çocuklar üzerinde deney” uyarısı

İşte bu nedenle Biden bir makale ile Kongre üyelerine sesleniyor ve pozisyon, biyometri ve sıhhat bilgileri üzere bilgilerin ne kadarının toplanabileceğine sınırlamalar getirmek de dahil olmak üzere “Amerikalıların mahremiyeti için önemli federal gözetici tedbirler” görmek istediğini söyledi. Gençlerin zorbalık, şiddet, travma ve akıl sıhhati ile uğraşlarına atıfta bulundu :

“Sosyal medya şirketlerini kâr hedefiyle çocuklarımız üzerinde yürüttükleri deneyden sorumlu tutmalıyız”

Ayrıca, teknoloji şirketlerini “yaydıkları içerik ve kullandıkları algoritmaların sorumluluğunu üstlenmeye” zorlamak için Bağlantı Ahlakı Maddesi’nin 230. kısmında acil bir ıslahat istedi.

“Amerikalıların mahremiyeti”

Biden yazısında ıslahat için 3 ana hususa işaret etti. Bunları aşağıda verelim;

“Birincisi, Amerikalıların mahremiyeti için önemli federal müdafaa önlemlerine muhtaçlığımız var. Bu, şirketlerin internet geçmişiniz, ferdî bağlantılarınız, pozisyonunuz ve sıhhat, genetik ve biyometrik datalarınız üzere son derece ferdî bilgileri nasıl toplayabileceği, kullanabileceği ve paylaşabileceği konusunda net sonlar manasına gelir. Şirketlerin hangi dataları topladıklarını açıklamaları kâfi değildir. Bu bilgilerin birçok birinci etapta toplanmamalıdır. Bu müdafaa önlemleri, bilhassa çevrimiçi ortamda savunmasız durumda olan gençler için daha da güçlü olmalıdır. Gayeli reklamları sınırlamalı ve çocuklar için büsbütün yasaklamalıyız.

İkincisi, Big Tech şirketlerinin yaydıkları içerik ve kullandıkları algoritmaların sorumluluğunu almalarına gereksinimimiz var. Bu nedenle, teknoloji şirketlerini sitelerinde yayınlanan içerikler için yasal sorumluluktan koruyan Bağlantı Ahlakı Maddesi’nin 230. Kısmında temelden ıslahat yapmamız gerektiğini uzun müddettir söylüyorum. Ayrıyeten, Big Tech’in ayrımcılık yapmasını, fırsatları eşit derecede nitelikli bayanlardan ve azınlıklardan uzak tutmasını yahut çocuklara akıl sıhhatlerini ve güvenliklerini tehdit eden içerikleri göndermelerini engellemek için kullandığı algoritmalar hakkında çok daha fazla şeffaflığa muhtaçlığımız var.

Üçüncüsü, teknoloji dalına daha fazla rekabet getirmemiz gerekiyor. İdarem, Temmuz 2021 tarihli yürütme buyruğumla dengeli olarak iktisat genelinde rekabeti teşvik etmede güçlü ilerleme kaydetti. Lakin yapabileceğimiz daha çok şey var. Teknoloji platformları gereğince büyüdüğünde, birden fazla rakiplerini dışlarken yahut dezavantajlı duruma düşürürken kendi eserlerini tanıtmanın yollarını buluyor yahut rakiplerinden kendi platformlarında satış yapmaları için bir servet talep ediyor. Ekonomimiz için vizyonum, herkesin – küçük ve orta ölçekli işletmeler, anne-baba mağazaları, teşebbüsçüler – en büyük şirketlerle eşit koşullarda rekabet edebileceği bir vizyon. Bu vizyonu gerçekleştirmek, gelecek kuşak büyük Amerikan şirketlerinin ve Amerikan teknolojisinin en son yeniliklerde dünyaya liderlik etmeye devam etmesini sağlamak için daha adil kurallara gereksinimimiz var.”